Tarczyca – leki na niedoczynność, interakcje z pożywieniem, lekami i suplementami

Większość “uświadomionych” na temat swojej choroby przyjmuje leki – hormony tarczycy. Czy i kiedy jest to zasadne, które leki są lepsze i dla kogo – dziś nie będę się rozwodzić na ten temat. Dziś kilka przydatnych informacji odnośnie do WŁAŚCIWEGO przyjmowania hormonów, bo jak się okazuje, i z czym spotykam się nierzadko, nie każdy pacjent został poinformowany przez swojego endokrynologa na ten temat, nie każdy pacjent ma też świadomość, jak bardzo jest to istotne.

STOSOWANE LEKI PRZY NIEDOCZYNNOŚCI TARCZYCY

• syntetyczne T4 (czyli lewotyroksyna: Euthyrox, Letrox) – leki tzw. pierwszego rzutu. Więcej ważnych informacji na temat lewotyroksyny znajdziesz TU.
• syntetyczne T3 (np. Cytomel, Tiromel) – są osoby, które bardzo dobrze funkcjonują na samym T3 lub po dodaniu go do NDT lub T4 (samo T3 daje możliwość lepszego manewrowania dawką hormonu), nie jest to jednak regułą. Lekarze rzadko decydują się na wprowadzenie do leczenia liotyroninę (T3) w obawie przed działaniem niepożądanym (m.in. problemy z sercem). Oficjalnie w Polsce T3 jest niedostępne. Więcej informacji znajdziesz TU.
• T4+T3 (Novothyral – syntetyk dostępny w Polsce, NDT – Naturalny ekstrakt ze świńskiej tarczycy) – leki, które bardzo często sprawdzają się lepiej od samej T3 lub T4, choć nie tak łatwo znaleźć endokrynologa, który decyduje się na ich włączenie (choć niełatwo, ale tacy są :). NDT oficjalnie jest u nas niedostępne, można je dostać m.in. w Niemczech, USA czy Tajlandii.

GŁÓWNE ZASADY PRZYJMOWANIA HORMONÓW TARCZYCY:

1. Zawsze przyjmuj lek na pusty żołądek. Choć standardem jest przyjmowanie hormonu rano, nie jest to jedyna możliwość – istnieją osoby, które dobrze czują się przyjmując lek na noc (według niektórych badań proces konwersji z T4 w T3 może być skuteczniejszy właśnie wieczorem, motoryka jelit jest wolniejsza w ciągu nocy, co również może przekładać się na lepszą wchłanialność leku; jeśli przyjmujesz lek na noc, odczekaj ok. 4 godzin od zjedzenia ostatniego posiłku), są i takie, które przyjmują lek w kilku dawkach w ciągu dnia, tyczy się to głównie T3, które ma krótszy okres półtrwania, dlatego warto dostarczać je częściej; inaczej wygląda kwestia z przyjmowaniem T3 w protokole CT3M – temat na osobny wpis). Jedno jest pewne, jeśli nie czujesz się lepiej, odkąd wprowadziłeś hormon tarczycy, konsultuj to z lekarzem prowadzącym i próbuj różnych metod, szukając najlepszego rozwiązania dla siebie!!
2. Lek popijaj przegotowaną wodą.
3. Po przyjęciu leku odczekaj przynajmniej 30 minut (a idealnie minimum godzinę), zanim zjesz posiłek lub wypijesz cokolwiek innego, niż przegotowana woda (samo T3 nie wymaga specjalnego odczekiwania); do wody możesz dodać witaminę C – może zwiększyć wchłanianie leku.
4. Staraj się przyjmować lek codziennie w tych samych dawkach i o tych samych porach.
5. Nigdy nie pomijaj dawki leku.
6. Przyjmuj lek z dala od kawy i herbaty (przynajmniej godzinę) – utrudniają wchłanianie hormonu.
7. Przed badaniem krwi, jeśli Twój lekarz nie zdecyduje inaczej, nie przyjmuj hormonu tarczycy, ale przyjmij go zaraz po pobraniu krwi.
8. Dopóki nie znajdziesz swojej optymalnej dawki, na której ustąpią Twoje dolegliwości, kontroluj swoje wyniki badań (tsh, ft3, ft4 – średnio co 4-6 tygodni, a także zapisuj swoje odczucia: kontroluj ciśnienie krwi, tętno, sprawdzaj temperaturę ciała – ZAPISUJ swoje obserwacje!!).

HORMONY A JEDZENIE I INNE LEKI I SUPLEMENTY

Wiele leków, suplementów, a także sama żywność wchodzą w interakcje z hormonami tarczycy i utrudniają przyswajanie leku.

POŻYWIENIE

Pokarmy bogate w żelazo, wapń (nabiał! mleko, sery, jogurty), błonnik (jego nadmiar z produktów pełnoziarnistych, warzyw) – idealnie, gdyby były spożywane przynajmniej na 2 godziny przed lub po zażyciu leków.

Unikaj jedzenia grejpfruta po przyjęciu leku.

Produkty sojowe (soja, tofu, napoje sojowe) jedz/pij mn. 4 godziny po przyjęciu hormonu.

NAPOJE

Kawa i herbata – jeśli je pijesz, wstrzymaj się minimum godzinę od przyjęcia hormonu. Unikaj też popijania leku wodą mineralną oraz sokami.

Dość częstą i dobrą praktyką jest popijanie leku wodą z dodatkiem naturalnie fermentowanego octu jabłkowego, witaminy C lub cytryny – może to poprawiać wchłanianie hormonu.

ANTYBIOTYKI

Jeśli pacjent przyjmuje leki na tarczycę i przepisany antybiotyk, musi mieć świadomość, że absorpcja hormonów może być w tym czasie zmniejszona lub zwiększona.

Przykładowo ciprofloksacyna, lewofloksacyna, norfloksacyna – mogą znacznie zmniejszać wchłanianie leków tarczycy. Ryfampicyna zaś może wchłanianie leków na tarczycę zwiększać.

Jak uniknąć interakcji? Najlepiej kontrolować czas pomiędzy przyjmowaniem leków i pilnować, by odstęp wynosił przynajmniej sześć godzin – warto skonsultować to z lekarzem.

Jeśli przyjmujesz antybiotyki, nigdy nie zapominaj o właściwej ochronie układu pokarmowego!

INNE LEKI, na które warto zwrócić uwagę i skonsultować dawki i czas ich przyjmowania z lekarzem:

• Sukralfat – substancja czynna w lekach często przepisywanych do leczenia choroby wrzodowej układu trawiennego lub refluksu – zmniejsza absorpcję leku tarczycy; należy pilnować, by odstęp pomiędzy nim a hormonem tarczycy wynosił osiem godzin,
• tabletki antykoncepcyjne,
• leki obniżające poziom cholesterolu – należy wziąć 4-6 godzin z dala od leków na tarczycę,
• Raloksyfen wskazany w leczeniu i zapobieganiu osteoporozy – warto zachować odstęp dwunastu godzin od hormonu tarczycy,
• leki przeciwdepresyjne – mogą znacząco zmniejszać skuteczność leków tarczycy,
• leki przeciwpadaczkowe mogą zmniejszać absorpcję hormonów tarczycy,
• leki na choroby nerek,
• leki przeciwpadaczkowe,
• inhibitory pompy protonowej (IPP),
• leki chemioterapeutyczne.

SUPLEMENTY

• żelazo,
• wapń,
• witaminy,
• lit,
• suplementy jodu i wodorostów,
• ostropest plamisty (Milk Thistle – sprawdzi się, gdy przyjmie się zbyt dużą dawkę T3, w innym wypadku przyjmuj z dala od leku),
• dziurawiec.

Najlepiej – zachowuj 4-6 godzin odstępu pomiędzy podanymi suplementami a lekami na tarczycę.